در هر فرایند سرمایه‌گذاری، فرد یا تیم سرمایه‌گذار بر اساس شاخص‌های ارزیابی استارت‌آپ‌ها و موارد کلیدی که بر پایه‌ی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری تدوین شده موقعیت و فرصت سرمایه‌گذاری را ارزیابی می‌کند.
در سرمایه‌گذاری خطرپذیر، به‌علت ریسک زیادی که دارد، شاخص‌های مربوط به بازگشت سرمایه در ارزیابی اولیه دیده نمی‌شود و این مسئله در مراحل بعدی و ارزش‌گذاری لحاظ می‌شود، اما در مراحل ارزیابی اولیه با توجه به استیج محصول و استراتژی صندوق سرمایه‌گذاری، شاخص‌های متنوعی در حوزه‌های مختلف کسب‌وکار بررسی می‌شود.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه مشهور جهان اما برای سرمایه‌گذاری در مرحله Early Stage چه معیارهایی را بررسی می‌کنند و چه شاخص‌هایی دارند؟
در این مقاله، با بررسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر بزرگ، پایگاه‌های اطلاعاتی اکوسیستم استارت‌آپی و مقالات مربوط به این حوزه، مجموعه‌ای از شاخص‌های پراهمیت و کلیدی برای ارزیابی استارت‌آپ‌های سرمایه‌پذیر در Early Stage استخراج شده است. در ادامه، جزئیات شاخص‌های ارزیابی چند شرکت بزرگ و شناخته‌شده‌ی این حوزه آورده شده و با دانلود فایل این گزارش می‌توانید به‌صورت خلاصه این شاخص‌ها را مطالعه کنید و در نهایت، بر اساس داده‌های گردآوری‌شده، چارچوبی کلی از شاخص‌های مهم ارزیابی استارت‌آپ‌ها تدوین شده است.
ررسی این شاخص‌ها می‌تواند به عنوان راهنما برای استارت‌آپ‌هایی که قصد جذب سرمایه دارند مورد استفاده قرار بگیرد. با استفاده از این مقاله می‌توانید چارچوبی از شاخص‌های کلیدی ارزیابی استارت‌آپ‌ها و سؤال‌هایی که پاسخ به آنها در تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری نقشی کلیدی دارند را مورد بررسی قرار دهید.
شاخص‌های مهم شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه Sequoia Capital
صندوق سرمایه‌گذاری Sequoia از VCهای بزرگ و شناخته‌شده در اکوسیستم استارت‌آپی دنیاست که طی سال‌های طولانیِ فعالیت خود بیش از ۱۶۰۰ سرمایه‌گذاری و ۳۰۰ خروج را ثبت کرده است. دامنه‌ی سرمایه‌گذاری این VC تمامی استیج‌ها و راندهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر را شامل می‌شود. صندوق Sequoia موارد زیر را جزو شاخص‌های کلیدی ارزیابی برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری خود می‌داند:
مسئله: نیاز کاربر و مسئله‌ای که هدف گرفته شده است
راهکار: راهکاری که تیم برای حل مسئله‌ی هدف طراحی کرده است
اندازه‌ی بازار: نکته‌هایی از قبیل تعداد کاربر، نرخ رشد کاربر، ارزش و حجم بازار
رقابت: رقبای فعال در بازار و همچنین مزیت رقابتی تیم نسبت به رقبا
تیم اجرایی: تجربیات قبلی و ویژگی‌های افراد حاضر در هسته‌ی اصلی تیم برای راه‌اندازی و پیشبرد کسب‌وکار
مالی: شاخص‌های مالی مثل هزینه‌های منابع انسانی و بازاریابی، درآمد و… .
شاخص‌های مهم برای Andreessen and Horowitz
صندوق سرمایه‌گذاری a16z فعالیت خود را از سال ۲۰۰۹ شروع کرده و طی مدت دوازده‌ساله‌ی فعالیت خود در بیش از ۱۰۰۰ استارت‌آپ سرمایه‌گذاری کرده است. این VC در استیج‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند و برای بررسی استارت‌آپ‌های ورودی ۱۶ شاخص کلیدی را ارزیابی می‌کند.
شاخص‌های ارزیابی استارت‌آپ‌ها بر اساس محصول و کاربر
- تعداد کاربر فعال
- رشد ماهانه‌ی کاربر
- نرخ ریزش
- هزینه‌ها و دوره‌ی زمانی هزینه‌کرد
- تعداد دانلود و میزان استفاده از اپلیکیشن
شاخص‌های ارزیابی استارت‌آپ‌ها، مالی
- تفکیک پیش سفارش‌ها و درآمدها
- درآمدهای تحقق‌نیافته
- ارزش قراردادها
- سود ناخالص
- ارزش طول عمر مشتری
- تفکیک فروش و درآمد
- هزینهی جذب مشتری
- درآمد تکرارشونده و غیرتکرارشونده
همچنین از شاخص‌های عمومی این شرکت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نمودارهای تجمعی و رشد شاخص‌ها
ترفندهای نموداری
نمایش شاخص‌های مهم کسب‌وکار
شاخص‌های مهم برای Scale Venture Partners
حوزه‌ی فعالیت و دامنه‌ی سرمایه‌گذاری Scale Venture partners در محدوده‌ی استارت‌آپ‌های Early Stage است. این شرکت فعالیت خود را از سال ۲۰۰۰ آغاز کرده و تاکنون حدود ۲۷۰ سرمایه‌گذاری داشته است. مدیر اجرایی این مجموعه در یکی از مصاحبه‌هایش شاخص‌های مهمی را که برای ارزیابی ورودی‌های سرمایه‌پذیری دارند به این صورت بیان کرده است:
رشد درآمد تکرارشونده: برای اطمینان از مارکت فیت بودن محصول، رشد MRR به‌صورت فصلی در بازه‌ی زمانی حداقل یک‌ساله نکته‌ی مهمی است
هزینه‌ها: نحوه‌ی هزینه‌کرد و مدت‌زمان هزینهی سرمایه‌ی جذب‌شده
حاشیه‌ی سود: دارا بودن حاشیه‌ی سود معقول و متعارف در مقایسه با رقبا و بازار
بازگشت سرمایه: شاخص‌هایی از قبیل اندازه‌ی بازار و استیج محصولی برای انتظار بازگشت سرمایه بسیار کلیدی هستند
عدد جادویی: نسبت رشد فروش در دو فصل متوالی به هزینه‌های بازاریابی در فصل اول نشان‌دهنده‌ی کیفیت کمپین و برنامه‌های بازاریابی و نتیجه‌بخش بودن آن‌هاست
عوامل دیگر: شاخص‌های مالی به‌صورت کلی نمایشگر میزان سلامت کسب‌وکار هستند.
شاخص‌های مهم برای Visible.vc
پلتفرم Visible ارائه‌دهنده‌ی خدمات مربوط به استارت‌آپ‌ها و سرمایه‌گذاران است. در واقع، این پلتفرم پُلی ارتباطی بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر به شمار می‌رود و خدمات مربوط به این حوزه را به مخاطبان خود ارائه می‌کند.
فروش
- مدل درآمدی
- ارزش سالانه‌ی قراردادها
- ارزش قراردادهای درحال انعقاد
- تعداد تماس‌ها و ایمیل‌های ارسالی
کاربران
- وفاداری و رضایت مشتریان
- نرخ ریزش کاربران
- نرخ ریزش درآمد
- نرخ بهداشت مشتریان
بازاریابی
- هزینهی جذب مشتری
- هزینهی جذب مشتری
- نسبت ارزش طول عمر به هزینهی جذب مشتری
- ترافیک وب‌سایت
عملیاتی
- هزینه‌کرد
- مدت‌زمان هزینه‌کرد
- نسبت درآمد به تعداد کارکنان
- اندازه‌ی بازار
می‌توانید متوجه شوید که شاخص‌های پراهمیت در ارزیابی استارت‌آپ‌ها مخصوصاً در Early Stage در VCهای مختلف و همین‌طور از نظر کارشناسان فعال در اکوسیستم تقریباً مشابه است و شاید فقط در نوع بیان و زاویه‌دید تفاوت‌هایی وجود داشته باشد. پس از مطالعه فایل اینفوگرافیک می‌توان چارچوبی از شاخص‌های کلیدی ارزیابی استارت‌آپ‌ها و سؤال‌هایی که پاسخ به آنها در تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری نقشی کلیدی دارند را مورد بررسی قرار داد.
چارچوب شاخص‌های ارزیابی استارت‌آپ‌ها
تیم و هم‌مؤسسان
· ساختار تیم و تنوع مهارتی
· تحصیلات افراد
· تجربیات کاری افراد
· ساختار سهام‌داری
· وظایف و فعالیت‌های اجرایی افراد هم‌مؤسس
محصول و خدمت
· مسئله و راهکار
· تجربه‌ی کاربری
· وجه تمایز
· پیوت‌های طول عمر محصول
· ساختار تکنولوژیک
· تحقیق و توسعه
· مدل درآمدی
بازار
· اندازه‌ی بازار
· سهم بازار
· کشش بازار
· تعداد کاربر بالقوه در بازار
· نرخ رشد بازار
رقابت
· رقبای مستقیم
· رقبای غیرمستقیم
· مزیت رقابتی
· نقاط ضعف یا قابل بهبود
· نقاط قوت
· سطح رقابت
· متمرکز یا پراکنده بودن بازار
بازاریابی و مشتریان
· استراتژی ورود به بازار
· کانال‌های بازاریابی و ارتباط با مشتری
· بخش‌بندی و مشتریان هدف
· نرخ رشد کاربر
· نرخ ریزش کاربر
· نرخ تبدیل کاربر به مشتری
· تعداد کاربر معمولی
· تعداد کاربر پولی
مالی
· میزان سرمایه‌ی لازم
· دوره‌ی سرمایه‌پذیری
· ارزش‌گذاری
· جریان مالی (هزینه و درآمد)
· داده‌های مالی گذشته
· هزینهی جذب مشتری
· ارزش طول عمر مشتری
· میانگین درآمد از هر کاربر
· تعداد فروش
· درآمد تکرارشونده‌ی ماهانه
· تعهدات مالی قبلی
· ساختار هزینه
ریسک‌ها
· موانع رشد
· الزامات قانونی
· ریسک ورود رقبا
· ریسک صنعت
· عوامل شکست
برنامه‌های رشد و توسعه
· عوامل رشد و موفقیت
· برنامه‌ی توسعه‌ی بازار و محصول
· نیازهای غیرمالی
· همکاری‌های استراتژیک
حقوقی
· ساختار حقوقی و ثبتی شرکت
· دارایی و مالکیت معنوی
· شریکان قبلی
· مقررات صنعت و بازار
چشم‌انداز
· چشم‌انداز سه‌ساله
· بازه‌ی زمانی برای رشد مدنظر
· نقطه‌ی سربه‌سر
· استراتژی و برنامه‌های خروج
· نقشه‌ی راه یا رودمپ.